VĂN CHƯƠNG

Chân Dung Kẻ Sĩ: Đôi Chim Thành là truyện ngắn mở đầu cho loạt sáng tác về các thú chơi dân dã của người Việt xưa. Khác với các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Tuân với các thú chơi đầy chất nghệ sĩ của những người lạc thế trong Vang Bóng Một Thời, Kim Lân viết về những thú chơi đồng quê đậm chất văn hóa dân gian, và, mãi mãi ghi dấu như những trang sử bằng văn học về một thời làng quê Việt dù thiếu thốn nhưng đầy tài hoa.

Chân Dung Kẻ Sĩ:  MỘT ĐÊM TRĂNG là truyện trong tập Vàng và Máu của Thế Lữ, ANNAM XUẤT BẢN CỤC in năm 1934. Kể từ khi được xuất bản lần đầu tiên trong lúc Tự lực văn đoàn còn khá sơ khai, tập truyện nói trên của Thế Lữ đã được nhiều nhà xuất bản khác tái bản cho tới tận ngày nay.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Chúng ta biết đến một Thế Lữ nhà thơ, biết đến một Nhớ Rừng trong sách giáo khoa đã in đậm trong trí nhớ của biết bao thế hệ học trò. Nhưng còn một Thế Lữ viết văn, hơn thế còn viết rất xuất sắc. Từ những học hỏi trong các sáng tác của nhà văn Edgar Allan Poe, ông tổ truyện trinh thám của văn học Mỹ, Thế Lữ đã viết Vàng và Máu. Đây là tác phẩm của Thế Lữ được nhiều người nhắc tới và xem như hay nhất trong các truyện trinh thám của ông. 

Chân Dung Kẻ Sĩ: Con người điêu trá là truyện ngắn thời kỳ đầu trong sự nghiệp văn chương của nhà văn Vũ Trọng Phụng. Mặc dù truyện ngắn không phải là những sáng tác xuất sắc nhất của ông, nhưng đó chính là bản lề mở ra cánh cửa để một nhà văn hiện thực vào hàng những người xuất chúng nhất của văn học Việt Nam bước ra văn đàn.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nếp nhà là truyện ngắn trong tập truyện Hà Nội trong mắt tôi của nhà văn Nguyễn Khải, xuất bản năm 1995.  Một ngôi nhà đẹp, một cửa hàng tuyệt vời ngay giữa một đại lộ trung tâm trông thẳng ra hồ Hoàn Kiếm mà chỉ bày bán lèo tèo mấy mặt hàng sơn mài, tượng gỗ thì uổng quá, coi khinh thiên hạ quá. Bà cụ cười: "Anh đã bắt đầu có con mắt thương mại rồi đấy nhỉ?" Con mắt thương mại thì chả dám nhưng với con mắt của người bây giờ thì ngôi nhà, nói cho chính xác hơn là miếng đất, của bà cô tôi cũng phải đáng giá một triệu..., tất nhiên là triệu đô.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Không còn thiếu thức gì nữa, Quế để tập giấy lên bàn và ngả đầu vào vách mơ mộng. Đã lâu, Quế có ý định viết truyện ngắn, nhưng có ý định là một việc, thực hành được lại là một việc khác, nhất là muốn viết cho ra hồn, truyện phải thật, phải sống, phải có những cảm xúc chân thành. Quế không biết kiếm đâu ra truyện hay như thế, mà nhất là cái "cảm xúc chân thành", nàng lại càng không biết làm sao có! Quế tự bảo: - Hay là mình thử bịa xem, tưởng tượng một truyện "có thể được" và đặt tên là "Một truyện ngắn hay nhất". Chỉ hay nhất với mình thôi thì đã làm sao chưa? Mình chỉ viết cho mình đọc. Đâu có ai biết mà sợ người ta cười.

Chân Dung Kẻ Sĩ: "Tàu Ngựa Cũ" là tác phẩm trong tập truyện cùng tên của nhà văn Linh Bảo, thắng giải thưởng Văn chương Miền nam năm 1961. Tác phẩm đầu tay của Linh Bảo viết tại Hương Cảng năm 1952 có tên Gió Bắc, sau được đổi thành Gió Bấc theo gợi ý của chủ soái Tự lực văn đoàn, nhà văn Nhất Linh. Nhận xét về tài văn của Linh Bảo, nhà văn Bình Nguyên Lộc ca ngợi; “Ba mươi năm nữa chưa chắc đã có người làm theo được”. Một nhà văn khác rất nổi tiếng trên văn đàn Miền nam trước 1975 thì nói; “Trong số những người đàn bà viết văn ở ta hiện nay, có lẽ Linh Bảo là có tài nhất”. Đấy chính là là lời nhận xét của nhà văn Võ Phiến.

Mình với ổng, ai thương ai hơn? Chắc là mình rồi. Mình lại còn sợ ổng nữa, bất cứ một thái độ, cử chỉ gì của ổng cũng dễ làm cho mình lo sợ. Cái cảm giác nô lệ đó cứ tăng trưởng, tăng trưởng mãi. Mình vừa yêu, vừa sợ, vừa thán phục, vừa chán ghét, vừa cần thiết, vừa chán nản... lẫn lộn lung tung. Có lẽ cái vòng ma thuật này còn ám mình suốt đời nếu như ngày đó ổng không phát ngôn ra câu nói kinh tởm làm mình choáng váng đến buồn nôn, đến phát bịnh ấy.