VĂN CHƯƠNG

Hai vẻ mặt cùng lo, nhưng hai cái lo khác nhau. Nàng vì quá nhẹ dạ, nên phải nặng lòng, cái khối lo nó đương nằm co ở trong bụng. Chàng lo vì vô tình định thỏa bụng muốn, bây giờ phải cố tình đẩy cái không muốn ra. - Thế có chắc Nguyệt chửa với tôi không?

Chân Dung Kẻ Sĩ: TchyA là bút danh của nhà văn Đái Đức Tuấn (1908-1969). Tác phẩm của ông chủ yếu là truyện ngắn, tiểu thuyết ma quái kinh dị. Văn nghiệp của TchyA gắn liền với tờ Phổ thông bán nguyệt san - Nhà xuất bản Tân Dân của ông Vũ Đình Long. TchyA là nhà văn đã từng có một thời gian dài bị quên lãng. Mãi cho đến năm 2015, cuốn Ai hát giữa rừng Khuya, một trong những tác phẩm hay nhất của ông mới quay trở lại với độc giả.

Đột nhiên, cánh cửa mở xịch ra. Người mở cửa không phải tên lính mà là một trong số hai người tù ban nãy. Anh ta rán sức kéo cánh cửa. Còn tên trung úy và mấy tên lính thì đang cố ghì lại. Thừa cơ hội đó, anh tù 1212 bế đứa bé đỏ hỏn chun lòn qua cửa. Anh ta chạy bổ vào giữa đám người trong hầm tàu. Tên trung úy và mấy tên lính lảo đảo rượt theo. Nhưng mọi người đã cản chúng lại. Anh tù 1212 nói qua hơi thở hổn hển: - Nó... nó tính liệng thằng nhỏ xuống biển.

Con chó đã nhận ra người chủ cũ. Nó đứng lặng vẫy đuôi, đầu cúi xuống, hai mắt nhèm ươn ướt nhìn đất như tủi phận. Du thương hại: đó là người bạn lặng lẽ thui thủi bên chàng những năm xưa khi đêm vắng, chàng ngồi nhìn trăng mà mơ mộng. Chàng muốn cúi xuống vuốt ve. Nhưng nó bẩn ghê gớm quá,

Làm sao cho mẹ tôi vứt đi đâu được việc khâu mướn ăn cơm khoán, cho bố con tôi thôi đi bổ củi thuê và các em tôi ngày không cắp cái bị bật quai ra cửa đình nhặt lá đa về phơi lấy cái đun. Chúng tôi như con săn sắt, con mài mại trong ao làm sao bỗng thành con cá hóa rồng được. Làng xóm dần dà cũng biết cuộc dan díu thầm vụng éo le này. Ông phó lý đã đánh cô con gái thừa sống thiếu chết. Có khi xích chân vào cột buồng cả phiên chợ.

- Về bóp! Hừ, quân bay bạo gan thực, dám giở thói ăn cắp ra trước mắt ông. Sửu hốt hoảng, lúng túng nói: - Thầy ấy lấy mũ của con... Thầy đội trợn mắt, vụt một cái ngang lưng Sửu và nhếch mép cười nhạt: - à, ra thầy ấy ăn cắp mũ của mày. Quân này to gan thật! Cái trí khôn lu mờ của Sửu báo cho Sửu biết rằng phân trần không có lợi. Sửu bèn van lơn: - Con lạy thầy, thầy tha cho con. Thầy đội cười một cách đắc chí: - Tha thế nào được, con ơi!

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà văn, cư sĩ Huỳnh Trung Chánh sinh năm 1939, quê gốc Trà Vinh, lớn lên tại Sa Đéc rồi lên Sài Gòn học Luật khoa, Viện đại học Vạn Hạnh. Ông qua Mỹ định cư từ năm 1977 và xuất bản nhiều sách, trong đó có một số sách xuất bản ở Việt Nam như Mộng hay Thực, Am Mây Ngàn. "Tuy là người Việt chính cống, nhưng nàng chỉ muốn biến hóa thành trắng. Nàng sửa mũi cho cao, lột da mặt cho trắng, nhuộm tóc vàng óng ả, mang kính sát tròng mắt màu xanh… để tạo lốt Mỹ, và do đó, học đòi nói toàn tiếng Mỹ, lắng quắng chạy theo người Mỹ. Nàng lơ là tránh né người đồng hương, nên chẳng mấy ai thích dây dưa với nàng. Bọn Mỹ gán cho nàng biệt danh là "Mary Banana", tên Mỹ rặc nầy dĩ nhiên thời trang hơn cái tên cúng cơm Vũ Thị Gái khiến nàng tỏ ra vô cùng hãnh diện."

Chân Dung Kẻ Sĩ: Trong Mật Rắn (Chân Dung Kẻ Sĩ đã giới thiệu), chúng ta thấy một ông thợ cạo, ở đây, trong CHẤM DỨT KIẾP HOANG, người ta cũng thấy một ông thợ cạo, hơn thế, ông thợ cạo cũng tên Dậu, trùng tên tác giả. Tác giả của Mở Hầm (1961), dù đã tham gia cách mạng từ sớm, quãng năm 1946, kinh qua phòng Văn nghệ quân đội, Xưởng phim Việt Nam 1955, biên tập viên Nhà xuất bản phổ thông 1957, Tòa soạn báo Văn nghệ 1960... nhưng cuối cùng đã phải ngừng viết hơn 20 năm kể từ khi Mở Hầm, cuốn sách bị phê phán nặng, ra đời. Hóa ra, có ông thợ cạo là bởi vì, năm 1970, Nguyễn Dậu bị kỷ luật, cuốc bộ ra hớt tóc ở Hồ Gươm, rồi thì vào Nam, sải bước sang Phnom Penh, bị bắt ở thủ đô Cambodia, dẫn độ về Nam, nhốt tại Chí Hòa, rồi lại ra Hà Nội ăn cơm tù... Đến năm 1990, Nguyễn Dậu mới vào Hội nhà văn Việt Nam, lúc ông 60 tuổi, và, ông tiếp tục viết. Cuốn sách cuối cùng của Nguyễn Dậu xuất bản năm 2000, 2 năm trước khi ông vĩnh viễn dừng chân.