VĂN CHƯƠNG

Giăng sáng là một trong những kiệt tác của Nam Cao viết về đề tài người trí thức Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám, tác phẩm đã vẽ nên cảnh đời chung của các tiểu tư sản nghèo lúc bấy giờ, mặc dù mang trong mình nhiều hoài bão và ước mơ nhưng họ vẫn bị vùi dập bởi nỗi lo toan về cơm áo, gạo tiền.

Thị siêng lắm, siêng đến mức khó hiểu vì có lúc thị ra đây mà chẳng có việc gì để làm, chỉ ngồi thẫn thờ dưới gốc cây trâm bầu, trưa nắng thì úp chiếc nón lá rách tươm lên mặt mà ngủ, trời sụp tối vẫn còn lấn bấn mãi trên bờ ranh đầy cỏ.

Nhà văn Triệu Huấn trong Giấc mộng cuối cùng lại đi sâu phác họa đời sống nội tâm đầy trắc ẩn của hai người lính của hai cuộc chiến mang nặng trên mình bao nỗi suy tư về tương lai, đường đời phía trước. Hạc - anh thương binh tàn tật trong cuộc kháng chiến chống Pháp có cuộc sống hòa thuận êm ấm với người vợ xinh đẹp tháo vát song di chứng tàn khốc của chiến tranh đã khiến anh không thể có hạnh phúc trọn vẹn. Còn Bình chàng thanh niên hai mươi tuổi chưa có người yêu nghĩ về bước đường tương lai người lính phía trước mà thương mình, thương cho đời lính chiến với sự nhân hậu, đức độ và lòng cảm thông sâu sắc đã chấp nhận hy sinh giúp đỡ đồng chí, đồng đội niềm an ủi tinh thần lúc về già có người nương tựa, đỡ đần. Đó cũng là tất cả những gì Bình để lại cho gia đình, dòng họ - hoàn thành giấc mộng cuối cùng cho người sống cõi thực trước khi đi vào lòng đất mẹ.

Con gấu là truyện ngắn đạt giải nhì cuộc thi của Văn nghệ Quân đội của nhà văn-nhà báo Nguyễn Quang Huy. Truyện cũng được đưa vào tuyển tập "Người đàn bà nói dối" của ông, do Nhà xuất bản Thanh Niên ấn hành năm 1992.

Phải chờ đến khi "Đùa của tạo hóa" đoạt giải ba Cuộc thi truyện ngắn năm 1991 của Tuần báo Văn nghệ, thì người đọc mới thấy một “cú nhảy đứng” của cây bút truyện ngắn Phạm Hoa. Bắt đầu từ đây, Phạm Hoa vẫn trung thành với xác tín phụng thờ cái đẹp, cái tốt, cái thật như nhà văn từng chia sẻ: “Trong suy nghĩ, có thể mình như mọi loại người.

Đối mặt là truyện ngắn đoạt Giải Nhất cuộc thi Cây bút vàng lần thứ nhất (1998-2000) của Bộ Công an và Hội Nhà văn Việt Nam phối hợp tổ chức. Ba giải cao nhất của cuộc thi gồm: Ma Văn Kháng - Giải đặc biệt; Nguyễn Khải - Giải Nhất; Nguyễn Hồng Thái - Giải Nhất

Tôi hỏi: "Chị chưa gả chồng cho cô nào à?" Chị cười: "Một con sếu vườn, một con chích chòe có chó nó lấy. Làm bà cô thôi chú ạ, hai con bà cô, một thằng dở người, phúc phận nhà tôi to quá".

Gần đây lại phục hồi tục: Khi sinh thời yêu ai sâu sắc thì lúc về cảnh tiên, người bạn tình đến vĩnh biệt và đặt ngang quan tài một dải lụa hồng. Ngày xưa, con gái lấy chồng, con trai lấy vợ là do bố mẹ sắp đặt. Còn yêu nhau, bởi  phận tơ hồng trời se. ý trời hẳn phải hơn ý người. Nhưng đến khi một người sang cõi vĩnh hằng, người còn ở lại mới dám công khai. Ðiều đó, khiến người đời thêm tò mò, phỏng đoán.