VĂN CHƯƠNG

Chân Dung Kẻ Sĩ: Năm 1939, nhà văn Võ Hồng có truyện ngắn đầu tay “Mùa gặt” đăng trên Tiểu Thuyết Thứ Bảy với bút hiệu Ngân Sơn, tên làng của ông. Nhưng sau đấy nhiều năm ông không viết mà chỉ dạy học. Mãi đến năm 1959 ông mới cho ra mắt “Hoài cố nhân”, chính thức gia nhập văn đàn. Năm 1977, ông gia nhập Hội Nhà văn VN. Suốt cuộc đời cầm bút, Võ Hồng đã để lại 8 tiểu thuyết và truyện dài, trên 70 truyện ngắn, nhiều tập tùy bút, bút ký và 10 tập truyện, thơ viết cho thiếu nhi cùng 40 bài viết, khảo cứu, phê bình...

Dì lắc đầu, cánh tay khoẻ khoắn còn lại vẹt những sợi tóc mai cong cong thành vô số dấu hỏi trước trán giắt vào hai vành tai: "Dì cũng chẳng biết khuyên cháu thế nào. Như bà cũng khổ, như dì cũng chẳng sung sướng gì hơn...". Hình như những người đàn bà có tóc mai quăn đều vất vả... Tôi bỗng nhớ ra cái điều ai đó đã nói. Và tôi cũng lờ mờ nhận ra điều này. Nhiều buổi chiều dì vẫn ra bờ sông ngồi, trong lòng vẫn nhen nhóm một hi vọng có ngày chiếc thuyền xưa ghé lại...

Đã là ngày thứ năm lão Đình ngồi bên cạnh vợ. Vợ lão đang vật lộn với những ngày sống cuối cùng. Thỉnh thoảng bà mới có vài phút ra khỏi cơn hôn mê. Bà cựa quậy như người bị mỏi. Lão chỉ chờ khi ấy để giúp vợ thay đổi thế nằm. Mỗi lần như vậy lão Đình lại thì thầm: "Bà dậy thôi chứ, sao cứ ngủ mãi thế. Bà định bỏ tôi lại một mình ư?".

Chân Dung Kẻ Sĩ: Cùng với Con Ngựa Già của Chúa Trịnh, Mộ Phách là một truyện ngắn khác của nhà văn Phùng Cung khiến ông phải chịu 12 năm tù đày. Mộ phách như một tấm bia bằng văn chương ghi lại thuở ca trù bị cấm, đàn đáy bị đập, phách đem chôn: "từ nay cái nghề ca trù càn rỡ dông dài phải tự tay đào sâu, chôn chặt, không để nấm mồ, không luyến tiếc".

Cha bảo: "Đến rồi". Lão Hân cũng nhảy xuống cùng cha tôi khênh chiếc xe lăn và đỡ tôi xuống xe. Trước mắt tôi là một ngôi nhà gỗ xinh xắn như chỉ có đâu trong truyện cổ tích. Ngôi nhà hãy còn mới. Những khóm hoa, cây ăn quả trong vườn đã bén rễ lên xanh. "Nhà của con đó, vào đi!". Cha không đùa con đấy chứ?".

- Anh Toàn thấy cô cháu của tôi được đấy chứ. Chuyện học hành và công việc của anh thế là tạm ổn. Anh nên lo mái ấm gia đình. Anh có muốn làm cháu tôi không? Tôi im lặng. Lẽ nào nàng lại lo lắng cho tôi nhiều đến như vậy. Chẳng cần nói ra, việc nàng đến nhà tôi, cách cư xử của tôi với nàng, ai cũng hiểu đó là tình cảm của những người “tình trong như đã mặt ngoài còn e”? Khi hai người có tình cảm với nhau, khó lòng giấu người thứ ba. Má và các em tôi đều biết điều đó. Lẽ nào nàng lại không biết?

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà văn Phạm Trọng Luật sinh năm 1944, lấy học bổng du học Pháp từ năm 19 tuổi. Sau khi học xong, ông làm tại Đại học Paris VIII với vai trò là Quản đốc Thư viện (1970-2007) đồng thời phụ trách giảng dạy Khoa học thông tin (1975-1995). Ông sống và làm việc tại Pháp cho tới năm 2007 thì trở về ở hẳn Việt Nam: “Trong bao nhiêu năm sống xa Việt Nam, không có điều kiện về nước, có những lúc tôi ngừng lại tự hỏi mình đang làm gì ở đây. Nỗi ám ảnh ấy trở đi trở lại nhiều lần. Tôi cũng chỉ rung động khi đọc thơ, văn của Việt Nam chứ không phải là thơ văn Pháp dù tôi có thể sử dụng thành thạo ngôn ngữ Pháp. Thế nên ngay khi có thể, tôi đã tìm về nơi chốn của mình như là chuyện tự nhiên” 

Nó hỏi cô "Mẹ ơi, mẹ buồn lắm phải không? Con cũng buồn lắm đó. Ba đã bỏ con từ lâu, bây giờ ba lại tính bỏ luôn cả mẹ. Ba là một người bạc nghĩa, bạc tình. Tại sao mẹ không nhìn vào sự thật?"