VĂN CHƯƠNG

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà văn liệt sỹ Lê Vĩnh Hoà, sinh ngày 6 tháng 10 năm 1932, tên thật là Đoàn Thế Hối, em ruột nhà văn Võ Phiến (Đoàn Thế Nhơn). Lê Vĩnh Hòa quê Bình Định nhưng sống từ nhỏ ở vùng Rạch Giá, Kiên Giang và đứng về phía nhân dân. Vì thế các tác phẩm của ông đậm chất văn hóa và ngôn ngữ trong không gian sông nước Miền Tây. Không như người anh trai sống trong vùng địch chiếm, ông từng bị tù 5 năm dưới thời Ngô Đình Diệm.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà văn Kim Lân (1920-2017) viết văn từ năm 1941 trên Tiểu thuyết thứ bảy và Trung Bắc chủ nhật. Sau 1945, Kim Lân, cha của họa sĩ Thành Chương, tiếp tục viết văn. Truyện ngắn Con chó xấu xí dưới đây rút từ tập truyện ngắn cùng tên xuất bản năm 1962 của ông. Tập truyện này cùng với Nên vợ nên chồng và Tuyển tập Kim Lân đã được trao Giải thưởng nhà nước năm 2001.

Ba hôm sau bệnh Mã lui thì bỗng người ta lại nghe có tiếng súng nổ. Tiếng súng thứ hai này cách tiếng súng trước đúng bốn ngày. Có lẽ Mã lên cơn sốt làm mê mẩn, nên đã vớ lấy súng bắn chim tự chĩa vào ngực bóp cò. May mà tay người ốm còn yếu, cầm súng không được vững, nên viên đạn đi lệch, chỉ sượt trái tim. Từ đó, Mã mắc bệnh điên.

Cún đến ở với anh Trung vào lúc anh không còn một người nào lui tới. Anh đã thuyên chuyển công tác ba lần, và bây giờ thì nằm nhà gần một năm nay. "Tổ chức chưa bố trí được". Tất nhiên anh vẫn được hưởng nguyên lương. Chỉ còn Cún. Vắng teo các ông giám đốc, các ông trưởng phòng và những người bạn gắn bó của anh. Trong cái thành phố tỉnh lẻ này, người ta sớm biết mọi chuyện. Người ta biết anh đang bị nghi vấn về chính trị. Thời gian anh bị Tầu Tưởng bắt, tại sao lại được tha? Ðã đành rằng ta chuộc bằng vàng, nhưng có phải chúng tha tất cả đâu. Vẫn còn một số đồng chí bị chúng bắn.

Sau khi yêu nhau bên những tấm ván quan tài còn để mộc và chưa ghép mộng, bao giờ anh cũng nán lại trò chuyện, hỏi chị về diễn biến bệnh tật của bà cụ, công việc của chị, còn chị thì ngắm nghía cái chân khoèo của anh, cái chân mà chị biết rằng trước đây nó cũng lành lặn, bình thường như cái chân bên kia, chỉ vì giả què lâu quá, nên đã thành què thật.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Yến Lan (1916-1998) sáng tác thơ từ sớm, cùng với Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên, Quách Tấn ngồi chót vót riêng một  nhóm gọi là Bàn thành tứ hữu nổi tiếng trên thi đàn. Tác giả của Bến My Lăng cùng với Hàn Mặc Tử, Chế Lan Viên làm thơ theo trường Thơ loạn (còn gọi là Thơ điên) với những trăng, xương, máu, hồn ma... trong thơ. Bên cạnh đó, ông cũng sáng tác văn xuôi với các tác phẩm mang tính hiện thực phê phán, tiêu biểu như Chiếc Áo Rách, Chó Củi...
 
Năm 2007, Yến Lan được trao giải thưởng nhà nước với các Tập thơ: Những ngọn đèn, Tôi đến tôi yêu, Lẵng hoa hồng.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà văn Ngụy Ngữ được biết đến nhiều hơn với vai trò biên kịch. Ông là người viết kịch bản của các phim Gái nhảy, Cha con đậu đũa (truyện ngắn Nguyên Hương), Ai xuôi vạn lý, Xóm nước đen, Bụi hồng, Cánh đồng bất tận (truyện ngắn Nguyễn Ngọc Tư), ... Ông và nhà văn Lê Lựu (ảnh) là hai nhà văn có tác phẩm được đạo diễn Hồ Quang Minh chuyển thể thành phim điện ảnh trong tổng số bốn phim điện ảnh mà vị đạo diễn này từng làm trong toàn bộ sự nghiệp điện ảnh của mình, nhưng riêng nhà văn Ngụy Ngữ đã có tới hai kịch bản, Con thú tật nguyền, Bụi Hồng.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà văn Lê Đạt từng bị cấm viết ba mươi năm, từ 1958 đến năm 1988, năm ông được phục hồi tư cách hội viên Hội nhà văn Việt Nam, không lâu sau thời đất nước mở cửa và văn chương Việt Nam xuất hiện cơn bão do nhà văn Nguyến Huy Thiệp tạo ra với Tướng Về Hưu năm 1987. Năm 2007, Nhà văn Lê Đạt được trao Giải thưởng Nhà nước với các tập thơ: Bóng chữ, Ngỏ lời và tập truyện ngắn Hèn đại nhân. Một năm sau ông mất.