VĂN CHƯƠNG

Chân Dung Kẻ Sĩ: Những con cá cờ cùng với Tiếng gọi là hai truyện ngắn đạt Giải Nhì cuộc thi truyện ngắn của Tạp chí văn nghệ Quân Đội năm 1987. Nhà văn Trần Đức Tiến lúc vẫn đang là cán bộ ngành Thống kê, được bạn là Trần Quốc Huấn (lúc đó chưa là nhà văn) rủ rê nhóm lại lửa văn chương. Vậy là anh viết,rồi có truyện đăng Báo Văn Nghệ, rồi tới năm 1987, đôi bạn cùng tham gia cuộc thi truyện ngắn của Tạp chí VNQĐ và chiếm luôn hai giải cao nhất của cuộc thi, để ngày nay chúng ta có thêm hai nhà văn như bây giờ.

Không khí đặc quánh. Trời phồng rộp lên rồi vỡ ra vài giọt nước bám bụi đen sì chảy chậm chạp trên thành lan can bằng gỗ mốc xỉn. Mọi người đâm bổ ra đường, cố hít vào ngực một thứ khí sền sệt để giảm bớt sự ngột ngạt. Nhưng vô hiệu. Trời vẫn bỏng rộp và cây cối héo rũ.

Làng chị như vậy đã có tới năm người sang lấy chồng Tàu. Người nọ kéo người kia đi. Làng đã nghèo, lại toàn những cảnh hẩm hiu, lỡ làng.

Nửa năm ròng, tôi tò mò đi sâu mãi vào cái đời đường hoàng và thân mật của cặp vợ chống khốn khó.

   Có hôm tôi đã cố theo họ xem họ trú ngụ nơi đâu, nhưng họ như đôi chuồn chuồn sống nhởn nhơ không tổ trên mặt nước ao tù.

Mỗi lần thấy Thim mang cây giáo trên vai, cúc áo mở tung để lộ ra bộ ngực vuông vức căng tròn, lưng đeo tấm da bọc xương con gấu, cùng với cái mặt to bằng bát con vẫn còn đỏ máu trên tay đến đổi muối với nhà "Coằng", trong bụng Sài Vẳn như con suối lũ nổi những bọt bẩn. Nó ức lắm! Ngày trước người vùng Pác Miều nói chuyện săn bắn là người ta nhắc đến Sài Vẳn, nhưng giờ người ta lại quay sang nói giọng kính phục về tài săn gấu của Thim.

"Sáng mai, kéo chuyến khách qua ga, xong rồi, ta đánh bát phở tái, rồi mua cho con cái bánh ga tô cho nó mừng. Vợ ta nghe thấy trong túi ta có tiền, thì chắc hớn hở, thấy ta làm lụng vất vả để kiếm tiền nuôi cả nhà, tất là thương ta lắm. Nhưng ta sẽ làm ra dáng không mệt nhọc, để vợ chồng con cái ăn tết với nhau cho hể hả".

Ðêm khuya. Trăng hạ tuần treo lơ lửng trên dãy đồi Bạch Bát. Làng Yên Hạ im lặng chìm trong giấc ngủ sau một ngày lam lũ. Trong túp lều nát, người đàn bà góa vẫn rầu rĩ kể lể cho hắn nghe nỗi đoạn trường của chị. Hắn thở dài thườn thượt, có lúc bồn chồn, nóng ruột. Thì ra mười năm qua không riêng mình hắn lang thang, đói rách. Chị hắn ở nhà cũng sống khổ. Hắn thương chị, căm lắm bọn sâu mọt làng Yên Hạ.

Chandungkesi: Ngôi nhà rường Bản Trăng là truyện ngắn mới nhất và là tác phẩm đạt Giải Nhì, không có giải nhất của cuộc thi Truyện ngắn hay năm 2022 của Tạp chí Văn Nghệ TP.HCM phối hợp với Hội nhà văn TP.HCM tổ chức. Đây là cuộc thi mới quay trở lại sau ba mươi năm gián đoạn kể từ lần gần nhất được Hội nhà văn TP.HCM tổ chức năm 1992. Một điều bất ngờ thú vị đã xảy ra, tại cuộc thi năm 1992, truyện ngắn Boong Xay cũng của nhà văn Cao Chiến (chandungkesi đã giới thiệu) đã đạt Giải Nhì và cũng không có giải nhất. Điều đó chứng tỏ rằng sức viết, nội lực và sự sáng tạo của Cao Chiến là bền bỉ và không ngừng. "Bây giờ mới (tập) viết", rất nhẹ nhàng và khiêm tốn, anh chia sẻ về tác phẩm mới nhất của mình đầy ngắn gọn như vậy.