VĂN CHƯƠNG

Chân Dung Kẻ Sĩ: Trước và sau đổi mới 10 năm, khi văn chương Việt Nam đang bùng lên những cơn sóng với các tác phẩm của các nhà văn như Nguyễn Quang Thân, Nguyễn Huy Thiệp… thì nhà văn Đỗ Chu không nói năng gì. Ông âm thầm ngồi viết ở nhà riêng tại Bắc Ninh rồi bất thần cho in cuốn Mảnh vườn xưa hoang vắng vào năm 1989. Tập truyện chỉ gồm ba truyện ngắn nhưng đó là những truyện ngắn…dài hàng chục ngàn từ, và nó đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong văn học đổi mới của nước ta. Những hồn cốt nước Việt ẩn náu dưới ngòi bút Đỗ Chu, chỉ chờ mượn các tác phẩm của ông mà bước ra, sang trọng, duyên dáng, như ngàn năm đã từng.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Bến Nứa là tác phẩm trong tập truyện ngắn nổi tiếng Quê Mẹ của nhà văn Thanh Tịnh, viết về cuộc sống, con người xứ Huế những năm đầu Thế kỷ XX.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Người tình của cha (1991) là truyện ngắn khiến độc giả cả nước biết đến nhà văn Từ Nguyên Tĩnh. Truyện càng nổi tiếng hơn khi được Đài Truyền hình Việt Nam chuyển thể thành phim cùng tên phát sóng vào năm 1994. Năm 2023, nhà văn Từ Nguyên Tĩnh được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cho tập truyện ngắn Mối tình chàng Lung mù.

Chân Dung Kẻ Sĩ: KHUYỂN ĐẾ là truyện ngắn trong tập truyện cùng tên viết cho thiếu nhi in năm 2017 của nhà văn Trần Tâm, đứng bên cạnh một số lượng lớn những sáng tác cần mẫn ông viết về những người thợ mỏ vùng đất Quảng Ninh, trong đó có tiểu thuyết đồ sộ Đất Bỏng, dài 4 tập, thắng Giải Nhất cuộc thi viết về đề tài công nhân do Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà văn Lê Đạt (1929-2008) từng bị cấm viết ba mươi năm, từ 1958 đến năm 1988, năm ông được phục hồi tư cách hội viên Hội nhà văn Việt Nam. Đây là thời điểm Việt Nam bước vào thời mở cửa, và văn chương Việt Nam xuất hiện cơn bão do nhà văn Nguyến Huy Thiệp tạo ra với Tướng Về Hưu năm 1987.
Nhà văn Lê Đạt được trao Giải thưởng Nhà nước với các tập thơ: Bóng chữ, Ngỏ lời và tập truyện ngắn Hèn đại nhân vào năm 2007. Ngay cùng năm, ông cho xuất bản tập truyện ngắn Mi là người bình thường, trong đó có truyện ngắn cùng tên.

MỘT QUÃNG ĐƯỜNG tiếp theo và hết.
Trích:
Thỉnh thoảng, Nguyễn Huy Tưởng đến đưa vài đồng của anh em gửi giúp. Nếu chúng tôi không có tiền ấy và anh Khôi tôi, người bạn đã nhờ Nam Cao dạy mấy đứa cháu học cấp cho gạo ăn cầm hơi, không biết tình thế sẽ thế nào. Có thể chết như hai Bủng, dễ lắm.
    Nam Cao nhận thư của vợ. Thư kể mấy tháng nay mẹ con chỉ ăn rau sam. Con bé út mới sinh được hơn một năm - con bé, anh đặt tên là Bình Yên. Con Bình Yên chê cơm nhà đói khó, đã bỏ đi rồi. Cái thư đau đớn đọc xong, biết làm thế nào, anh thờ thẫn nuốt nước mắt.

Chân Dung Kẻ Sĩ: MỘT QUÃNG ĐƯỜNG là tự truyện của nhà văn Tô Hoài, viết về quãng đường từ lúc ông đi làm, rồi bắt đầu bước chân vào nghề viết cùng với những nhà văn, những chí sĩ lừng lẫy đương thời như nhà văn Như Phong, nhà văn Nam Cao, nhà văn Nguyên Hồng... 
Trích:
...
Cũng hồi này, tôi gửi cho Tự Lực văn đoàn truyện ngắn Con gà ri. Truyện ngắn này đầu tiên tên là Mê gái đăng số 1 tuần báo Chủ Nhật của văn đoàn ấy.
    Một hôm, Đinh Hùng và Huyền Kiêu dẫn tôi đến làm quen với toà báo Chủ Nhật và nhà xuất bản Đời Nay.
    Khái Hưng reo ầm lên, gọi hoạ sĩ Tô Ngọc Vân, nhà văn Thạch Lam và nhiều người xung quanh đến:
    - Tôi đã bảo mà? Tác giả truyện ngắn này còn rất trẻ! Rất trẻ!
    Tôi cảm động run cả tay, khi bắt tay mọi người. Nhưng ông Khái Hưng chỉ khen tôi mà không trả tôi đồng nào, cũng chẳng cho tôi một tờ báo biếu? Vẫn cái lệ toà báo chỉ trả tiền và biếu báo người được mời viết.
    Tôi đến với nghề văn đại khái như vậy. Tôi không có cảm tưởng nào mới lạ hơn khi tôi nghĩ lại những nghề bán giày, làm kế toán, đánh máy chữ, coi kho hay dạy trẻ học và những khi thất nghiệp với những mong ước của một người lương thiện muốn có một công việc làm.
    Tôi bắt đầu làm quen với nhiều người trong nghề mới của tôi. Nhưng không dễ quen được đâu. Cánh Tự Lực văn đoàn thì ăn mảnh. Vài người tìm cách chơi với họ "thấy người sang bắt quàng làm họ", ra vẻ hí hửng. Những ông kiểu như ông Lưu Thần thuộc đám trác táng cao đạo, cũng không để mắt đến tôi.
    Bọn lau nhau chúng tôi thì khá đông, có anh đã viết, có anh chưa viết và những anh không biết viết chuyên điếu đóm chạy hiệu để các đàn anh sai bảo. Mỗi đứa - có một biệt hiệu lố lăng: Cát Noát, Zannine Lệ Thuỷ, hoặc tên bố mẹ đặt cho lại đem lộn ngược lên cho lạ kiểu, như Thái Kim Điên, Thái Đình Gia (Đinh Gia Thái). Tôi ở trong đám đó.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà văn Hoàng Văn Bổn có một gia tài văn chương rất đồ sộ và là một trong những nhà văn nổi bật nhất của Nam Bộ nói chung và Đồng Nai nói riêng. Ngay từ tiểu thuyết đầu tay Vỡ Đất, viết năm 1951 khi ông mới 21 tuổi, ông đã thắng Giải thưởng Cửu Long năm 1952. Năm 2007, ông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cho các tiểu thuyết: Trên mảnh đất này, Mùa mưa và tập ký Hàm rồng.