Bạn - Thơ Nguyễn Đức Bình

Mảnh thủy tinh/Rơi.

Khi bạn ta/lấy thân mình/đo bước/Chiến hào đi,/Ta mới hiểu/giá từng thước đất

Nhà thơ Hoàng Cầm tham gia sáng lập Hội nhà văn Việt Nam và được bầu vào ban chấp hành năm 1957. Năm 1959, ông bị kỷ luật, khai trừ khỏi ban chấp hành do liên quan tới Nhân văn giai phẩm. Bên Kia Sông Đuống cùng với Lá Diêu Bông (bài thơ trong tập Về Kinh Bắc từng khiến nhà thơ bị bắt giam và nhốt vào Hỏa Lò 16 tháng từ tháng Tám năm 1982 đến tháng Mười hai năm 1983) đã được trao Giải thưởng Nhà Nước về Văn học nghệ thuật đợt 2 vào năm 2007.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhất Định Thắng là một trong những tác phẩm hay nhất của nhà thơ Trần Dần, bài thơ vốn đã khiến ông chịu bao phen đau khổ, bị nhốt cả vào nhà tù Hỏa Lò 3 tháng vào năm 1956.

So lao tâm lao lực[2] cũng một đoàn, Người trần thế muốn nhàn sao được. Nên phải lấy chữ "Nhàn" làm trước, Trời tiếc du, ta cũng xin nài.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà thơ Hoàng Trung Thông được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật đợt Một năm 2001 với các tác phẩm Quê hương chiến đấu, Mời trắng và Tuyển tập Hoàng Trung Thông. Những cánh buồm là bài thơ về ước mơ thống nhất hai miền Nam - Bắc của nhân vật cha và con trong những năm tháng gian khổ của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Quê Hương là tác phẩm bất hủ của nhà thơ Giang Nam, được ông sáng tác tại Hòn Dù, Khánh Hòa, trong tâm trạng trào dâng khi ông nhận được hung tin "cô bé nhà bên" của ông đã bị giặc bắn*. Năm 2001, ông đã được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật cho tập thơ Quê Hương, Hạnh phúc từ nay và Thành phố chưa dừng chân.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Nhà thơ Nam Bộ Bảo Định Giang có những sáng tác đậm tình đất và người sông nước Miền Tây quê hương ông. Bài thơ Tình Tháp Mười dưới đây rút từ Đường Giải Phóng, tập thơ được trao Giải thưởng Nhà Nước về Văn học Nghệ thuật đợt I năm 2001.

Chân Dung Kẻ Sĩ: Bến đò ngày mưa là bài thơ của thi sĩ thị xã Bắc Giang Anh Thơ, rút từ tập Bức Tranh Quê. Đây tập thơ đầu tay của bà sáng tác khi còn rất trẻ nhưng đã trở thành một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của bà.

Chân Dung Kẻ Sĩ: "Lời mẹ dặn" cùng với "Chống tham ô lãng phí" là hai bài thơ nhà văn Phùng Quán viết năm 1957. Đây là nguyên nhân khiến ông bị kỷ luật, mất đi tư cách hội viên Hội Nhà văn Việt Nam và phải đi lao động cải tạo ở nhiều nơi. Từ đó cho tới thời kỳ đổi mới, Phùng Quán phải tìm cách xuất bản một số tác phẩm của mình dưới bút danh khác và câu cá ở Hồ Tây để kiếm sống. Vì thế, bạn bè văn nghệ mô tả cuộc đời ông thời kỳ này bằng sáu chữ: "cá trộm, rượu chịu, văn chui".