MỘT LẦN TỚI THỦ ĐÔ - Truyện ngắn Trần Đăng

Nhà văn Trần Đăng (Đặng Trần Thi - 1921-1949)

Chân Dung Kẻ Sĩ: Một lần tới Thủ đô có thể coi là một lời tuyên ngôn của nhà văn Trần Đăng, viết hồi tháng Một năm 1946.

Nhà văn chào tạm biệt Hà Nội xưa cũ, một Hà Nội mà: "Thủ đô Việt Nam được tô điểm bằng bao nhiêu màu sắc quốc tế. Đời sống Việt Nam cũng phản chiếu được ngay cái ánh sáng phù hoa ấy. Phòng trà ở góc phố Hàng Bạc, một ánh sáng đều nhạt, dịu dàng. Những thanh niên tuấn tú ngồi bên những màu thêu hoa. Những tiếng đàn rền rĩ ở những cung trầm. Xa chút nữa, cánh cửa của một tiệm nhảy hé mở để một võ quan ngoại quốc cao lớn lách cặp thướt tha cũng như chợt thoát bay ra ngoài tiếng đàn lả lướt."

Trời vừa tối sầm lại thì bốn chiến sĩ xuống cầu vào tới trong thành phố. Trong gió rét căm căm, dưới trời mù tối và xám lạnh, sương tỏa vào phố từ phía bờ sông, nên không nhìn rõ mặt mũi của bốn bóng người, hàng một, thấp thoáng bước theo nhau. Nhưng chỉ nhìn những bộ quần áo đen xám mỏng tanh, chẽn vào lưng, thắt vào bắp chân mỗi người, khẩu súng lớn đeo bên hông của người đi đầu, hình con dao quắm bên sườn một người đi sau cũng đủ biết đấy là bốn chiến sĩ mới từ chiến khu về.